شهاب‌الدین احمد بن اسماعیل ابشیطیاِبْشیطی، شهاب‌الدین احمد بن اسماعیل بن ابی بکر بن عمر بن بریده (خالد) مصری (۸۰۲ -۸۸۳ق/۱۴۰۰- ۱۴۷۸م) ادیب، شاعر، محدث و فقیه شافعی. ۱ - زندگینامهشهابالدین ابشیطی در اِبْشیط (یکی از آبادی‌های شهر محله، واقع در دلتای نیل) زاده شد و در همان‌جا بالید و قرآن و کتاب‌هایی چند، چون العمدة و التبریزی را از بر کرد. نیز در آن‌جا فقه را از بدر بن صواف و شهاب بن حمید و ولی‌الدین بن قطب‌الدین فرا گرفت و نزد ابو عمر و علی رمسیسی قرآن را تلاوت کرد. آن‌گاه در ۸۲۰ق/۱۴۱۷م به قاهره کوچید و در دانشگاه الازهر به تکمیل علوم پرداخت و افزون بر فقه و اصول و حدیث در ادبیات و ریاضیات نیز مهارت یافت. [۱]
سخاوی، محمد، ج۱، ص۲۳۵-۲۳۶، الضوء اللاّمع، قاهره، ۱۳۵۴ق.
۲ - سفر به مدینهابشیطی در ۸۵۷ق/۱۴۵۳م حج گزارد و به قصد زیارت مرقد پیامبر (ص) به مدینه رفت. و تا پایان زندگی بیش از ۲۰ سال مقیم و مجاور آن‌جا شد. وی بیشتر سال‌ها حج می‌گزارد و در ۸۷۱ق/۱۴۶۷م مدتی مجاور مکه گردید. ابشیطی ظاهراً به منظور ادای احترام به پیامبر اسلام و احتمالاً برای رعایت ادب در برابر ابوالفرج مراغی از نقل حدیث در مدینه خودداری می‌کرد. وی در مدینه در گذشت و در گورستان بقیع، نزدیک قبر امام مالک، به خاک سپرده شد. [۲]
سخاوی، محمد، ج۱، ص۲۳۷، الضوء اللاّمع، قاهره، ۱۳۵۴ق.
[۳]
شوکانی، محمد، ج۱، ص۳۹، البدر الطّالع، قاهره، ۱۳۴۸ق.
۳ - آثاراِبْشیطی از زاهدان و عابدان بنام روزگار خویش بود و نزدیک به ۲۰ تألیف در موضوعات گوناگون به وی نسبت داده‌اند که با توجه به بسیاری از فهارس‌ِ مخطوطات‌ِ کتابخانه‌های جهان از سرنوشت هیچ یک نشانی در دست نیست. ۴ - فهرست منابع(۱) سخاوی، محمد، الضوء اللاّمع، قاهره، ۱۳۵۴ق. (۲) شوکانی، محمد، البدر الطّالع، قاهره، ۱۳۴۸ق. ۵ - پانویس
۶ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «شهاب‌الدین ابشیطی»، ج۲، ص۷۴۸. |